Ramazan Ayı ve Oruç Fıkhı -3

Oruç perdedir. Biriniz birgün oruç tutacak olursa kötü söz sarfetmesin, bağırıp çağırmasın. Birisi kendisine yakışıksız laf edecek veya kavga edecek olursa "ben oruçluyum!" desin (ve ona bulaşmasın)."

Kaynak: Buhari, Savm 2, 9, Libas 78; Müslim, Sıyam 164, (1161); Muvatta, Sıyam 58, (1, 310); Ebu Davud, Savm 

Ey rabbimiz 🌹

Bizi kötü sözlerden koru ve orucumuzu bize bütün kötülüklere karşı perde kıl. Oruclarimizin hakkını vermeyi ve tuttuğumuz oruclarla ahlâkımızı güzelleştirmeyi nasip et🌹 



HİLÂLİN TESBİTİ



Ramazan hilâlinin tesbitine dair olan hükümler, -icmâlî olarak- yedi mes’elede toplanmaktadır. Bunlar:

Mes’ele 1:  Hilâli Gözetlemenin Hükmü:

• Ramazan’ın başlangıcını tesbit etmek için hilâli gözetlemek Cumhura göre, farzdır. Hanbelîlere göre, mendubtur.

Mes’ele 2:  Astronomik Hesâba Göre Ramazana Hükmetmek:

• Hilâli gözlemeyi bırakarak astronomik hesaba göre Ramazan’a hükmetmek bid’ât olup, caiz değildir. Ancak Hilâli görmek için hesâblamalardan ve teknolojik imkânlardan yararlanmak caizdir; hatta ihtiyaç halinde gereklidir. 

Mes’ele 3:  Hilâli Gözetleyenlerin Sayısı:

Açıklama: Havanın açık ve kapalı olması durumuna bağlı olarak hilâli gözetleyenlerin yani şahitlerin sayısında şart koşulan rakam da değişir. Buna göre:

• Hava açık olduğunda Hanefîlere göre, Ramazan hilâlini büyük bir topluluğun görmesi şarttır. Mâlikîlere göre, en az iki adil şahidin şahitliği şarttır. Şâfiîlere ve Hanbelîlere göre, bir adil şahidin şahitliği yeterlidir.

• Hava kapalı olduğunda Hanefîlere, Şâfiîlere ve Hanbelîlere göre, bir adil şahidin şahitliği yeterlidir. Mâlikîlere göre, en az iki adil şahidin şahitliği şarttır.

• Şevval hilâllin tespitinde en az iki şahidin şahitliği şarttır. Şâfiilerdeki diğer görüşe göre, bir şahidin şahitliği de yeterlidir.

Mes’ele 4:  Gündüz Görülen Hilâl:

• Gündüz görülen hilâl -ister öğleden önce isterse öğleden sonra görülsün- ertesi güne aittir. Hanbelîlere göre, öğleden önce görülmüş ise bir önceki gün içindir. Öğleden sonra görülmüş ise iki rivâyet vardır.

Mes’ele 5:  Hilâli Gözetleyenlerin Vasfı:

Açıklama: Hilâli gözetleyen kimselerde aranan vasıflar, beş tanedir. Buna göre:

a) Hilâli gözetleyen kimselerin Müslüman olmaları şarttır.

b) Hilâli gözetleyen kimselerin akıllı ve baliğ olmaları şarttır.

c) Hilâli gözetleyen kimseler bir ya da iki kişi olduklarında adil olmaları şarttır.

d) Hilâli gözetleyen kimselerin erkek olmaları Mâlikîlere ve Şâfiîlere göre, şarttır. Hanefîlere ve Hanbelîlere göre, şart değildir.

e) Hilâli gözetleyen kimselerin hür olmaları Cumhura göre, şarttır. Hanefîlere göre, şart değildir.

Mes’ele 6:  Bir Beldede Hilâlin Görülmesinin Diğer Beldelere Etkisi:

• Bir beldede hilâlin görülmesiyle diğer beldelerde yaşayan tüm Müslümanlara da oruç tutmak, Cumhura göre farz olur. İmâm Ebû Ubeyd, İmâm İshâk ve Şâfiîlerdeki meşhur görüşe göre, oruç ancak yakın bölgelerdeki Müslümanlara farz olur.

Mes’ele 7:  Ramazan’a ve Şevval’e Hükmetmek:

• Hava kapalı olur ve Ramazanın hilâli görülmez ise Şaban ayı otuza tamamlanır. Ertesi gün Ramazan olur. 

• Ramazanın sonunda hava kapalı olur ve hilâl görülmez ise Ramazan ayı otuza tamamlanır. Ertesi gün Şevval olur ve bayram edilir. 

(Kaynak 4 mezhebe göre oruç fıkhı)
Abdullah el muderris