HERKES İÇİN SİYER - 14. BÖLÜM (YESRİB NURLANIYOR!...)
Bismillahirrahmanirrahim.
KUBA KÖYÜ
Yolculuk 3 gün Sevr’de, 8 gün yolda olmak üzere toplam 11 gün sürdü. Efendimiz (s.a.v.) 11.
günde Yesrib’ ulaştı. İnsanlar Mekke’den Medine’ye kaç günde ulaşılabileceğini bildikleri için 8.
Günden itibaren sabırsızlıkla bir bekleyiş içerisine girdiler çünkü Allah REsulü (s.a.v.) geciktikçe başına
bir şey gelmiş olabilir diye endişelendiler. Efendimiz 11. Günde bir öğle vaktinde (herkesin yavaş
yavaş çekileceği bir vakitte –kaylule vakti-) gelmişti.
Yesribliler Efendimiz’in Kafilesinin Yola Çıktığını Nereden Biliyorlardı Da Beklemeye
Koyulmuşlardı?
Efendimiz (s.a.v.), hicretine yakın süreçte Yesrib’e gitmek üzere olanlara kendilerinin de yola
çıkacaklarını söylemişti. Ama 3 gün Sevr’de kaldıkları için Yesrib’e ulaşmaları gecikti. Yesribliler bu
yüzden telaş etmeye başlamışlardı. Efendimiz (s.a.v.) Hz. Ebubekir’in evinden çıkıp kendi evine doğru
giderken bile bazı sahabiler ile vedalaşmıştı. Süheyb-i Rûmî bunlardan biriydi. Kaynaklarda verilen
bilgilere göre aslında o da Efendimiz (s.a.v.) ile gidecekti ama engellendiği için onlara eşlik edemedi.
Yesrib’e Ulaştıklarında Neler Oldu?
Enes b. Malik (r.a.) bir rivayetinde “Medine böyle bir gün görmedi.” demiştir. O zamanlar 10
yaşında idi. Efendimiz’in (s.a.v.) gelişini yer yerinden oynadı şeklinde tarif etmiştir.
Berâ b. Ma’rûr Medine’nin nurlandığını aktarmıştır. Yesrib, Medine ismini adlıktan sonra
“Medinetü’l Münevvere” diye tarihi geçmiştir.
Allah Resulü’nün (s.a.v.) gelişi ilk olarak bir Yahudinin bağırışı ile duyuldu: “Ey Kayle oğulları!
(Evs ve Hazrec kabilelerinin ataları) Bekledikleriniz geliyor!” diye seslenince evlerine çekilenler bir
anda toplandılar ve kafilenin önüne doğru koştular. Orada gençler “taleal bedru aleyna” ilahisini
söylemeye başladılar. (Bazı siyer kaynaklarında bu ilahinin o anda mı yoksa Efendimiz’in (s.a.v.) Tebük
dönüşünde mi söylendiğine dair farklı rivayetler vardır. Bazı delillere göre ise iki yerde de
söylenmiştir.)
Gelen kafile beş kişiden oluşmaktaydı. İnsanlar Efendimizi bilmedikleri için hangisinin Hz.
Peygamber olduğunu bilemediler ve “Hanginiz Muhammed?” diye sordular. (Efendimiz’in (s.a.v.)
üzerinde diğerlerinden ayırıcı bir unsuru, özel bir kıyafeti ya da postu yoktu, bu yüzden de
diğerlerinden farklı görünmüyordu.) İnsanlar bunu sorunca Hz. Ebubekir onu parmağıyla göstermeye
bile hayâ etti. O anda güneş biraz bastırınca ridâsını çıkarıp güneşten korumak için Efendimizi
gölgelemeye başladı. İnsanlar bu sayede Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kim olduğunu anladılar.
(Hz. Ebubekir buradaki nezaketi gözden kaçırmamak gerek. Sahabenin birçoğu doya doya
Efendimiz’e bakmamışlardır çünkü gözlerini onun üzerinde yoğunlaştırmayı bile edebe aykırı
görmüşlerdir. Çoğunlukla Allah Resulü (s.a.v.) onlara bakmadığı zamanlarda bakmışlardır. Enes b
Malik’in bu konudaki rivayeti şöyledir: “Efendimiz (s.a.v.) normal şartlarda biraz hızlı yürürdü. Ama
Hücre-i Saadet’ten çıkıp mihraba gelinceye kadar çok yavaş yürürdü. Çünkü bizim ona baktığımızı
bilirdi ve gözlerimizi kendisi ile nimetlendirirdi.” demiştir.)
2
Allah Resulü (s.a.v.) böyle büyük bir sevinçle karşılandı. Kuba, Medine’nin dışında, 3-4 km
uzaklıkta bir köy idi. Köyün en ileri geleni yaşı yüze merdiven dayamış Külsûm b. Hidm idi. Efendimiz
(s.a.v.) onun evine gitti. Külsûm b. Hidm, Efendimiz ile buluşmasından sonra 1 yıl daha yaşamıştır.
Efendimizi evine misafir etti ve onunla çok ilgilendi. Hz. Ebubekir’e (r.a.) de Necih isimli bir
hizmetlisini verdi. Efendimiz o şahsın adını öğrenince “İşin iyi Ebubekir.” dedi çünkü Necih, kurtulan
demektir. Efendimiz (s.a.v.) şahıs ya da kabile isimleri üzerinden hep tefe’ül yapardı.
(Tefe’ül: Herhangi bir şeyden uğur çıkarmak, hayra yormak, iyiliğe işaretler bulmak demektir. Zıttı
teşe’üm’dür: Kötüye yorma, uğursuz sayma demektir. Bu anlayış dinimizde men edilmiştir.)
Külsûm b. Hidm, Efendimiz’e (s.a.v.) elinden geldiğince hizmet göstermiş ve Efendimiz de
orada kaldığı müddetçe onu hayırla yad etmiştir. Efendimiz (s.a.v.) orada 4 gün 4 gece kaldı. (İmam
Buhari’nin rivayetine göre Efendimiz Kuba’da 14 gün kaldı. Ancak başka kaynaklarda verilenleri de
topladığımızda Efendimiz Kuba’ya vardığında günlerden Pazartesi, tarif 8 Rebiülevvel idi. Efendimiz 12
Rebiülevvel Cuma sabahı oradan çıktı. Bu da bize gösterir ki; orada 4 gün 4 gece kaldığı yönündeki
rivayet daha kuvvetlidir.)
Efendimiz (s.a.v.) Kuba’da Ne Yaptı?
Bir toplumun İslam toplumu olabilmesi için kalbinin olması gerekir; kalbi de mescittir. Eğer
mescit varsa biz o topluma İslam toplumu deriz. Bu mescidi sadece yapı olarak düşünmememiz
gerekir. Mescit dediğimiz İslam toplumum kalbi, damarları ile de evlere yol açar. Cami ile ev arasında
bir bağlantı kurar ve bize nefes olur. Ne yazık ki bizler yıllardır cami ile ev arasında, cami ile kendimiz
arasında istenilen bağı kuramadık.
Efendimiz (s.a.v.) oraya ilk geldiğinde yaptığı şey de bu idi. Orada küçücük bir arsada Sâlim
Mevlâ Ebû Huzeyfe namaz kıldırıyordu. Külsûm b. Hidm, Efendimiz’e bu arsasında bir mescit inşa
etmek istediğini söyledi. Efendimiz (s.a.v.) anında bunu kabul edip bir çubukla mescidin planını çizdi.
Dört duvarlı bir yer inşa edildi ve o mescit, takva üzere tesis edilen ilk mescit olarak Tevbe suresi ile
Kur’an’a girdi. Mescit olarak inşa edilen ilk yer bu mescittir.
* İslam tarihinde çok dâr (mesken, ev) vardır ama bunlardan beş tanesi çok önemlidir:
1. Dârü’l Erkam
2. Dârü’l Ebubekir - Hz. Ebubekir, evinde okuduğu Kur’an sesiyle niceleri etkilenip
iman etmiştir. Mekke müşrikleri bundan rahatsız olup Hz. Ebubekir’i susturmak istemişlerdir.
3. Dârü’l Es’ad (Es’ad b. Zürâre’nin evi)
4. Dârü’l Külsûm (Mescide dönmüştür)
5. Dârü’l Sa’d (Sa’d b. Hayseme’nin evi) – Asr-ı Saadet’in ilk öğrenci ve bekârlar
evidir. Efendimiz (s.a.v.) orayı “Kur’an Menzili” olarak adlandırmıştır. Efendimiz (s.a.v.), ileride bir
kapısı Kuba Mescidi’ne açılan olan bu evde gündüzleri bekâr sahabiler ile bir araya gelmiştir.
KUBA MESCİDİ
Mescidin kıblesi Kudüs idi. Efendimiz (s.a.v.) mescidin temellerini çizdikten sonra ilk taşını
kendisi koydu. Sonra Hz. Ebubekir, ondan sonra Hz. Ömer koydu ve daha sonra da sahabe taşları
koymaya başladı. Allah Resulü (s.a.v.) bu mescidi hiç unutmadı çünkü onun mekânlara olan vefası,
insanlara olan vefası ile aynı idi. Yıllar sonra, Mescid-i Nebevi yapıldıktan sonra bile Pazartesi günleri,
3
bu günler gelemezse Cumartesi günleri, hatta bazen haftada iki gün buraya gelmiştir ve "Kim güzel
bir şekilde abdest alır, sonra Kuba Mescidine gelir ve orada namaz kılarsa onun için umre sevabı
vardır." (İbn Mace, İkame,198; Tirmizi, Salat, 242) diyerek bize de gitmeyi tavsiye etmiştir.
Yıllar sonra Hz. Ömer, hilafeti döneminde Kuba Mescidi’ne gitmiş, cemaatin olmadığını
görünce de insanları mescidi boş bırakmamaları konusunda uyarmıştır. “Vallahi kilometrelerce yol
bile olsaydı, Allah Resulü’nün bu mescide verdiği değeri bildiğim için bineklerle gelirdim.” demiştir.
CUMA MESCİDİ VE YESRİB’DE İLK CUMA NAMAZI
Kuba Mescidi ile Cuma Mescidi birbirlerine çok yakındır. Aralarında 500 metre vardır.
Cuma Mescidi, Allah Resulü’nün (s.a.v.) Medine’de ilk Cuma namazını kıldırdığı ve hutbesini
irat ettiği yerdir.
Allah Resulü (s.a.v.), beşinci günün sabahı Kuba’dan ayrılacağı zaman Külsûm b. Hidm onu
bırakmak istemedi. Efendimiz (s.a.v.) de ona gitmesi gerektiğini ve Allah’ın devesi Kusva’ya bir rota
çizdiğini söyledi. İnsanlar aslında onun Neccaroğulları mahallesine gideceklerini biliyorlardı ama
mahallede nereye gideceği konusunda fikir sahibi değildiler. Herkes Efendimiz’i evine davet etmek
istedi ama Efendimiz devesinin nereye gideceğini bildiği söyleyerek onlardan yol istedi. (Efendimiz
sabah vakti yola çıkmıştı ama Cuma mescidine 4-5 saatte gelebildi çünkü insanlar onu sevgi gösterileri
ile alıkoydular.)
Hz. Peygamber Cuma vakti girince Sâlim b. Avf mahallesinde müsait olan bir bahçede ilk
Cuma namazını kıldırdı. Hutbesinde birçok şey söylemiştir ama üzerinde durduğu şey niyetin
selîmiyetidir. Orada insanlara, niyet selim olmazsa hiçbir şeyin olamayacağı mesajını vermiştir. İki
hutbe okumuştur.
İLK HUTBE:
Bismillahirrahmanirrahim.
“Ey insanlar! Kendiniz için, ahiretiniz adına istikbalinize yatırım yapın. Yarın bu yaptıklarınızın
hepsinin hesabını vereceksiniz. Elbette bilirsiniz ki her biriniz ölecek ve davarını çobansız bırakacaktır!
Sonra Rabbi ona tercümansız, perdedarsız olarak: 'Sana Resûlüm gelip emirlerimi tebliğ etmedi mi?
Ben sana mal verdim, ihsanda bulundum. Sen kendin için [âhiret azığı olarak] ne gönderdin?’
buyuracak. O da sağına soluna bakacak, hiçbir şey göremeyecek! Sonra önüne bakacak. Önünde de
cehennemden başka bir şey göremeyecek! Öyle ise yarım hurma ile de olsa cehennemden kendisini
korumaya gücü yeten kimse hemen o hayrı işlesin! Onu bulamayan da güzel bir sözle kendisini
korumaya çalışsın. Çünkü bir iyiliğe on mislinden yedi yüz misline kadar sevap verilir! Selam ve
Allah'ın rahmet ve bereketleri üzerinize olsun!"
İKİNCİ HUTBE:
Bismillahirrahmanirrahim.
"Allah'a hamd olsun! Allah'a hamd eder ve O'ndan yardım dilerim. Nefislerimizin şerlerinden
ve kötü amellerinden Allah'a sığınırız. Allah'ın doğru yola ilettiğini hiç kimse saptıramaz! Saptırdığını
da hiç kimse doğru yola iletemez! Şehadet ederim ki Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur! O birdir, O'nun
şerîki yoktur! Sözlerin en güzeli, Yüce Allah'ın Kitabı’dır. Allah kimin kalbini Kur'ân'la süsler ve onu
küfürden sonra İslâmiyet’e girdirir, o da Kur'ân'ı insanların sözlerine tercih ederse işte o kimse felah
4
bulmuş, kurtulmuştur. Doğrusu, Kitabullah sözlerin en güzeli, en belâgatlısıdır. Allah'ın sevdiğini
seviniz! Allah'ı candan gönülden seviniz! Allah'ın kelamından, zikrinden usanmayınız! Allah'ın
kelamından, kalbinize kasvet ve darlık gelmesin! Çünkü Allah'ın kelamı, her şeyin üstününü ayırıp
seçer, amellerin hayırlısını, kulların seçkinlerini, kıssaların iyisini zikreder. Helal ve haram olan her şeyi
beyan eyler. Artık Allah'a ibadet ediniz ve O'na hiçbir şeyi şerik koşmayınız. O'ndan gereği gibi
sakınınız. Dilinizle söylediğiniz güzel sözlerinizle Allah'ı tasdik ve ikrar ediniz. Allah'ın ihsan ettiği
rahmetle aranızda birbirinizi seviniz. Muhakkak biliniz ki: Allah, ahdinin bozulmasına gazab eder.
Selam olsun sizlere!"
Ve alekum’usselam...
Niyetin selimiyeti, sonsuz sıfırın başına “1” gelince değer kazanması gibidir. Eğer ameller Allah
içinse bir anlamı vardır. O 1’i Allah için yazdığımızdan ve niyetimizden de kalbimize bakarak emin
olabiliriz. Çünkü kalp yalan söylemez.
Allah’tan başka hiçbir gayemizin olmaması gerekir. Sahabe bazen, yanlış işler yapmış olan bir
sahabiyi kötü anılmaması için ismini gizlemiştir. Ama hicret edip gelen sahabelerden birisine
“Muhacir-u Ümmü Kays” (Ümmü Kays isimli hanımın muhaciri) denilmiştir çünkü o sahabi o kadın
için, onu sevdiği için hicret edip gelmişti. Bu hadise “Ameller niyetlere göredir.” hadisinin sebebidir.
“Ameller niyetlere göredir. Herkese niyet ettiği şey vardır. Öyleyse, kimin hicreti Allah’a ve
Resûlüne ise, onun hicreti Allah’a ve Resûlünedir. Kimin hicreti de elde edeceği bir dünyalığa veya
nikâhlayacağı bir kadına ise, onun hicreti de o hicret ettiği şeyedir.” (Buhari, Nikâh,5; Müslim,
İmaret, 155)
NECCAROĞULLARI MAHALLESİNE VARIŞ
Efendimiz (s.a.v.) böyle bir duruma düşenlerden olmamaları için sahabeye orada ayar verip
hutbelerden sonra yoluna devam etti. Devesi Neccaroğulları mahallesine doğru gitti. (çünkü
Efendimiz (s.a.v.)’in babası Abdullah’ın dayıları orada olduğu için kabri de oradaydı. Yani
Neccaroğulları ile Efendimiz akraba idi.) Neccaroğullarının kızları Efendimiz’in etrafını sarıp dilleri
döndüğü kadar ona onu sevdiklerini söylediler. Efendimiz de onlara üç kere “Bende valllahi sizi
seviyorum.” dedi.
Deve Kusva, önce bir arsanın önüne çöktü sonra kalktı, biraz daha gitti, yeniden geriye döndü
ve tekrar aynı arsaya çöktü. Allah Resulü (s.a.v.) devesinin çöktüğü yerin mescidin yapılacağı yer
olduğunu ve o mescide en yakın evin de konaklayacağı ev olacağını dile getirdi. Sözü biter bitmez Eba
Eyyûp el-Ensâri, Allah Resulü’nün eşyalarını aldı ve Zeyd b. Hârise taşımaya başladılar.
Kusva’nın çöktüğü yer, Sehl ve Süheyl isimli iki yetim çocuğun arsası idi. Es’ad b. Zürâre’nin
himayesi altındaydılar. Efendimizin yanına yaşlı gözlerle gelip bundan memnun olduklarını ve
arsalarını infak ettiklerini söylediler ama Efendimiz (s.a.v.) kabul etmedi. Bir şeye talip olunca bedelini
verirdi. (Külsûm b. Hidm arsasına mescit yapılmasını kendisi söylediği için infakını kabul etmişti.)
Bedelinin 10 dinar olduğunu söylediklerinde de Hz. Ebubekir hemen ortaya atılmış ve bedeli
ödemiştir. Efendimiz (s.a.v.) onun için: “Ümmetimin îmânı terazinin bir kefesine, Ebûbekir’inki diğer
kefesine konsa, Ebûbekir’in îmânı ağır basardı.” (Kenzu’l-Ummâl, Hadîs No: 35614) buyurmuştur.
Allah Resulü (s.a.v.) ile Ebu Eyyûb el-Ensâri’nin II. Akabe Biatı’nda bir tanışmışlıkları vardı.
Efendimiz (s.a.v.) onun iki katlı evinde istirahate çekilmişti. Ebu Eyyûb el-Ensâri hürmet gereği onun
5
eşyalarını yukarı kata taşımıştı ama Efendimiz, gelen gideninin fazla olduğunu ileri sürerek rahatsızlık
vermemek için aşağı katta kalmak istediği söyledi. Ebu Eyyûb el-Ensâri için bu çok zor bir şeydi.
Efendimiz ısrar edince kabul etti ve 7 ay boyunca kendisi yukarıda, Efendimiz (s.a.v.) aşağıda kaldı.
Allah Resulü (s.a.v.) Mescid-i Nebevi’nin yerini tayin ettikten sonra inşaatı başlamış ama
arsadaki müşriklerin kabirleri, ağaç kökleri vs. işlerin temizlenmesi ve düzenlenmesi zaman aldığı için
mescidin yapımı biraz uzun sürmüştür.
NEDEN BU ŞEREF EBU EYYÛB EL-ENSÂRİ’YE (R.A.) NASİP OLDU?
700 yıl önce Yemen kralı Ebu Kerib, Yesrib’i ele geçirmek için ordusuyla gelmişti. Eğer karşı
çıkan olursa herkesin öldürülmesini emretti. Yahudilerden iki tane genç âlim (kaynaklara göre Benî
Kurayza’dan idiler) krala; buranın gelecek son elçinin hicret yurdu olacağını ve eğer zarar verirse tarih
boyunca lanetlerle anılacağını söylediler. Kral onları dinleyince bu kararından vazgeçip onlardan
kendileri ile beraber Yemen’e gelmelerini ve bu son elçi hakkında daha çok bilgi vermelerini istedi.
Bunun üzerine bu iki genç Yahudi âlim teklifi kabul edip kralla beraber Yemen’e gittiler. (Tarihçiler
Yemen’e Yahudiliğin ilk kez bu gençler ile geldiğini söylemektedir.) Aradan bir müddet geçtikten
sonra Kral Kerib’in yüreğine gelecek son elçinin aşkı düştü. İlk kez Kâbe’ye Yemen’den örtü gönderen
şahıs olarak tarihe geçti. Tahtını ve sarayını bırakıp Yesrib’e gelerek Ebu Eyyûb el-Ensâri’nin evini aldı
ve yıllarca orada oturdu. Çocukları olunca onlara -ya sözlü ya da yazılı olarak- Peygamberimize
hitaben yazdığı bir şiiri bırakıp vefat etti.
Allah Resulü (s.a.v.) o eve gidince Ebu Eyyûb el-Ensâri ona bir şiir ya da mektup okumak
istediğini söyledi ve Ebu Kerib’in şiirini okudu. Efendimiz (s.a.v.) orada üç kez selam vererek “Selam
olsun Ebu Kerib’e! Selam olsun Tubba Melikine! Selam olsun Es’ad el-Himyerî’ye!” demiştir. (Ebu
Kerib Yesrib’e geldikten sonra kendisine Es’ad el-Himyerî diye bir isim almıştı.)
O evin hatırasına Allah Resulü (s.a.v.) orada kalmıştır.
Efendimiz (s.a.v.) aşağıda kalırken Ebu Eyyûb el-Ensâri ve Ümmü Eyyûp üst katta olmaktan
rahatsızlık duydular. Birkaç gün geçtikten sonra Ebu Eyyûb (r.a.) Efendimize üst katta kalmasını bir kez
daha teklif ettiyse de Efendimiz bunu kabul etmedi. Bir gün ellerinden bir su sürahisi düştü ve su
aşağıya akmasın diye hemen kurutmaya çalıştılar.
Ümmü Eyyûp ne zaman yemek yapsa kendisi tadına bakmadan evvela Efendimize gönderirdi.
Bir gün baktı ki gönderdiği yemek hiç yenmemiş olarak geri geldi. Hemen eşine Efendimizin neden
yemediğini sordu. Ebu Eyyûb kendisinin de ikram ettiğini ama Efendimizin yemekteki soğan sarımsak
yüzünden insanları rahatsız etmek istemediği için yemediğini söyledi. Sonra Resulullah’ın yemediğini
biz de yemeyiz diyerek onlar da yemeği yemediler.
Ebu Eyyûb el-Ensâri’nin Allah Resulü’ne karşı büyük bir sevgisi vardı. Onu ülkemiz topraklarına
getiren şey, o sevginin büyük bir işaretidir. Sahabenin sevgisinde ‘eğer ben gerçekten Allah Resulü’nü
seviyorsam, onun gönül verdiği davayı dünyanın dört bir tarafına götürmeliyim.’ felsefesi vardı.
Bunun için Medine’den çıkıp dünyanın dört bir yanına dağıldılar. Ebu Eyyûb el-Ensâri buralara
geldiğinde hicri 48 idi, 90 yaşındaydı. İki sene sonra bir seferde şehit olarak vefat etti.
Seven sevdiğinin yolunda olur. Sahabe de sevdikleri Resul’ün yolundaydı. Yolunda oldukları
için Ebu Eyyûb el-Ensâri buradadır. Vefat edeceği anda bile surlar içine götürülmeyi ve orada
defnedilmeyi istedi. Ölümüyle bile hizmet etme aşkında idi.
6
Ebu Eyyûb El-Ensâri’ye (r.a.) Ait Birkaç Anekdot
* Emeviler döneminde iken Ebu Eyyûb el-Ensâri, Allah Resulü’nün kabr-i şerif’ini ziyarete gitti.
Orada Hücret-i Saadet’in eşiğine başını koyup ağlamaya başladı. Onun bu halini görenler dönemin
valisi Mervan b. Hakem’e haber verdiler. Mervan b. Hakem hışımla gelip ona taşa toprağa mı
tapıyorsun diyerek çıkıştı. Ebu Eyyûb el-Ensâri ona cevaben; taşa toprağa tapılmaması gerektiğini
kendisinin de bildiğini ve Allah Resulü’nün (s.a.v.) ‘Din ve yönetim işleriniz ehil insanların elinde ise hiç
üzülmeyin. Ama eğer bu işler ehil insanların elinde değilse ne kadar ağlasanız azdır.’ dediğini, bunun
için de onunla dertleşmeye geldiğini söyledi.
* Ebu Eyyûb el-Ensâri, Allah Resulü’nden bu bilinci çok iyi bir biçimde almış ve her zaman için
de bunu yapmıştı. İstanbul için buralara geldiğinde surlar içerisinde koşturup durmuş ve ilahi
kelimetullahı ötelere taşıma adına gayret göstermişti. Arkadaşlardan birisi ona ne yapıyorsun diyerek
Kur’an’dan “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın.” ayetini hatırlattı. Ebu Eyyûb el-Ensâri bir
anda celallendi ve ona bu ayetin kendileri hakkında (Ensar) indiğini söyledi. Ensardan bazıları Medine
biraz farklı bir hale gelince cihat için yeterince koşuşturduklarını düşünmeye başlamışlardı. Bundan
sonra biraz da başkaları uğraşsın diyerek kendi işlerine yönelmeye karar verdiler. Söz konusu ayet de
bunun üzerine nazil oldu. Ebu Eyyûb el-Ensâri asıl (!) cihatı, infakı, mücadeleyi terk edenin kendi
elleriyle kendisini tehlikeye atmış olacağına işaret etti. (Burada bize de Kur’an’ın nasıl okunacağını
öğretmektedir.)
* Allah Resulü (s.a.v.) ensar ile muhacirin birbirlerine kardeş olmasını istemişti. Ebu Eyyûb el-
Ensâri’nin kardeşi Mus’ab b. Umeyr idi.
* Yıllar sonra İfk hadisesi yaşandığında Ümmü Eyyûb eşine bu konuda ne düşündüğünü sordu.
“Acaba...?” deyince Ebu Eyyûb onu surturdu ve “Eğer ben Safvan’ın yerinde olsaydım, bunu yapar
mıydım?” diye sordu. Eşi hayır deyince “O zaman hiç düşünme, Safvan benden daha hayırlıdır.” dedi.
“Peki sen Aişe’nin yerinde olsaydın, sen bunu yapar mıydın”? diye sorunca eşi yine hayır dedi. Ebu
Eyyûb “O zaman hiç düşünme, Aişe senden daha hayırlıdır.” diyerek tavrını ortaya koymuştur.
* Bir gün Mervan b. Hakem namaz kıldıracaktı ama geç kaldı ve cemaati bekletti. Ebu Eyyûb
el-Ensâri “Sen o mihrabın hakkını ödemek istiyorsan, vaktinde gelip bu namazı kıldırmak zorundasın.
Eğer bir daha bunu yaparsan bundan sonra senin arkanda namaz kılmam” demiştir.
* Ebu Eyyûb el-Ensâri, Allah Resulü’nden duyduğu “Bir müminin ayıbını dünyada örtenin Allah
da ahirette ayıbını örter.” hadisini teyit etmek için Medine’den Mısır’a gitti. Mısır’ın valisi Ukbe b.
Âmir idi. Akşam namazı vakti idi. Ukbe namaza geç kalınca insanların onun üzerinden Resulullah’ın da
namazı geç kıldığını anlayabileceklerini ileri sürerek ona kızdı. Ukbe b. Âmir devlet işleri yüzünden geç
kaldığını izah edince ona “Namazdan daha önemli bir iş yoktur! Sen bunu bugün yapmazsan, Allah
Resulü’nün bize emanet ettiği o emanete uygun davranmamış olursun.” demiştir.
ES’AD B. ZÜRÂRE (r.a.)
Allah Resulü (s.a.v.) Kuba’ya geldiğinde Ebu Ümame’yi sordu. Ebu Ümame, Es’ad b. Zürâre’nin
künyesi idi. Onun burada Buâs harplerinden bir kan davalısı olduğunu ve bu yüzden bu mahalleye
giremediğini söylediler. Aynı gün gecenin ilerleyen saatlerinde yüzü gözü kapalı birisi Allah Resulü’nün
kapısına geldi. Bu Es’ad b. Zürâre idi. Allah Resulü onu karşısında görünce neden gelip kendisini
tehlikeye attığını sordu. Es’ad b. Zürâre, Efendimizin geldiğini duyduğundan beri onu görmek için
yanıp tutuştuğunu dile getirdi. “Vallahi başıma ne gelirse gelsin, senin yanına gelmeye ahdetmiştim.
7
Şükürler olsun ki sen de sağ salim geldin, buralara kavuştun. Allah bu noktada hasretimizi bitirdi.”
demiştir.
Mescid-i Nebevi bitmeden vefat etmiştir. Vefat etmeden evvel üç kızını da Resulullah’a
emanet etmiştir. Efendimiz (s.a.v.) o üç kızı büyütüp kendi elleriyle de evlendirmiştir. Es’ad (r.a.)’ın
yetimlerine sahip çıkmıştır.
Bunun için kalbinin katılaştığından şikâyet eden insanlara yetimlerle ilgilenmelerini tavsiye
etmiştir. Yetimlerle ilgilenmek cennette Allah Resulü (s.a.v.) ile yan yana olmaya vesiledir.
