Tesbih, yüzmek,akmak,gitmek,bir işi bitirmek,geçimi için çalışıp çabalamak,koşuşturmak,uyumak,sakınmak,dinlemek,yeri kazmak ve çok söz söylemek anlamlarındaki " s-b-h" kökünden türeyen bir kavram olup din ıstılahı olarak;"subhanallah" (Allah'ı noksan sıfatlardan tenzih ederim) demek ve namaz kılmak anlamına gelir.
فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى
okunuşu; Fasbir alâ mâ yekûlûne ve sebbih bi hamdi rabbike kable tulûış şemsi ve kable gurûbihâ, ve min ânâil leyli fe sebbih ve etrâfen nehâri lealleke terdâ
anlamı; "O halde onların söylediklerine sabret veve güneşin doğuşundan ve batışından önce Rabbini hamd ile tesbih et.Gece vakitlerinde ve gündüzün uçlarında da tesbih et ki hoşnut olasın."(Ta-ha/ 130)
فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ
okunuşu; Fe subhânallâhi hîne tumsûne ve hîne tusbıhûn(tusbıhûne)
anlamı;"Öyle ise akşama girdiğinizde sabaha kavuştuğunuzda Allah'ı tesbih edin."( Rum/17)
Arap dilinde tesbih ; bir şeyi tazim ederek kötülüklerden ve noksanlıklardan tenzih etmek demektir.
" Subhanallah" eş ve çocuk isnadı,zulüm,acizlik,ortağı bulunma v.b ilahlıkla bağdaşmayan her türlü noksan sıfatlardan Allah'ı tenzih ederim demektir.
Kur'an-ı Kerim'de bu kavram çeşitli formlarda 92 ayette kullanılmış ve bu kavramla bütün meleklerin ( A'raf/206),mü'minlerin (Secde /15) akıllı insanların (Al-i İmran /191) göklerde ve yerde bulunan her şeyin ( İsra /44) Allah'ı tesbihleri söz konusu edilmiştir.
İnsanların tesbihi gibi meleklerin tesbihi de subhanallah diyerek Allah'ı takdis ve tenzih etmek ( Müslim,Zikir,84) ve namaz kılmaktır.( Taberi,I,1/211)
(kynk:D.İ.B.Y -Dini Kavramlar Sözlüğü)
